بینامتنی قرآنی در شعر بدر شاکر سیاب

نویسندگان

  • سجاد عربی کارشناس ارشد در رشته زبان و ادبیات عربی
  • قــاسم مخــتاری دانشیار دانشگاه اراک
چکیده مقاله:

بینامتنی، نظریه­ای است که با ­ورودش به حوزۀ نقد ادبی، باعث ایجاد تحولی شگرف در این زمینه گشت. براساس این نظریه، هر متنی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و بازخوانشی از دیگر متون پیش از خود یا معاصر با خود است. بنابر این نظریه، بسیاری از متون معاصر عربی را می بینیم که هرکدام درانواع واشکال مختلف، با متون کلاسیک گران‌سنگ عربی، دارای روابط بینامتنی است و سهم قرآن در این میان، از دیگر متون بیشتر بوده است. «بدر شاکر سیاب» یکی از پیشگامان شعر معاصر عربی، از جملۀ این شاعران است، که بنابر نظریۀ بینامتنی، رویکرد بی­نظیری به این کتاب آسمانی داشته است. وی برای بیان اهداف خویش، همچون اهداف سیاسی، درد ورنج های ناشی از بیماری و... واژگان و درون‌مایۀ قرآن کریم را  فرا‌‌می­خواند تا بدین وسیله، باعث تأثیر بیشتر آن بر خواننده شود؛ و در نتیجۀ این عمل، انواع و اشکال بینامتنی قرآنی دراشعارش بوجود می‌آید که بر توجه آگاهانة شاعر به این کتاب آسمانی اشاره دارد؛ روابطی که بنابر قوانین بینامتنی، بیشتر آن، از نوع نفی متوازی یا «امتصاص» است این روابط بینامتنی، در مواردی از قبیل: درون‌مایه، واژگان و شخصیت نمود بیشتری پیدا می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

موتیف نهر (رود) در اشعار بدر شاکر سیاب

موتیف از مهم‌ترین باورهای مسلط در هر اثر ادبی است، که بخشی از درون‌مایه اثر را تشکیل می‌دهد، و تکرار شدن و برانگیزنده بودن از ویژگی­های بارز آن است. موتیف، دانشی تازه و نوظهور نیست؛ بلکه، عمری به قدمت ادب و هنر دارد؛ شاعران عصر جاهلی از موتیف­های خاصی، مثل ایستادن بر اطلال و دمن، خطاب قرار دادن دو همراه و رفیق، وتفاؤل جستن و... استفاده نموده‌اند. در میان شعرای معاصر در ادبیات عربی، بدر شاکر سیا...

متن کامل

غربت‌گزینی در شعر بدر شاکر السیاب

غربت‌گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده‌ای است که سـابقه‌ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغه‌های زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه‌ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته‌اند که در هر دو صورت زمینه‌ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه‌ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت‌گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...

متن کامل

غربت‌گزینی در شعر بدر شاکر السیاب

غربت‌گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده‌ای است که سـابقه‌ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغه‌های زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه‌ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته‌اند که در هر دو صورت زمینه‌ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه‌ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت‌گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...

متن کامل

«جیکور» خون زندگی در رگ¬های شعر شاکر سیاب

«جیکور» -روستایی کوچک در استان بصره -  نه فقط زادگاه «سیّاب»، بلکه رودی است که بوستان شعر او را سیراب می­سازد و خون زندگی که نهال نورسته آرزو را در ژرفای روح بشریت تغذیه می­کند  ونهالی که سنگدلی ستمگران آن را پایمال کرده است؛ ستمگرانی که شهر - از نگاه «بدر» - به نمایندگی از آنان سایه مرگش را بر زندگی شهروندان، بویژه مهاجران ناآشنا افکنده است. با دقت در دیوان «بدر ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 4

صفحات  169- 196

تاریخ انتشار 2013-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023